گروه صنعت و بازرگانیپایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد; اعلام نتایج انتخابات آمریکا بازارهای ایران را تحت تاثیر قرار داده است. نرخ دلار، طلا و سکه در بازارهای ایران پس از قطعی شدن انتخاب بایدن به عنوان رئیس جمهور آمریکا تا حدودیافت کرده است. مردم در ایران به خاطر سخنان بایدن درباره بازگشت به برجام، احتمال می‌دهند که با تغییر رئیس جمهور آمریکا در شرایط اقتصادی ایران گشایش‌هایی ایجاد شود. آیا واقعا گشایش در شرایط اقتصادی ایران ایجاد خواهد شد؟ با فرض ایجاد این گشایش‌ها ایران چه برنامه‌هایی را باید در دستور کار داشته باشد؟ در این رابطه رادار اقتصاد گفتگویی با جمشید نفر رئیس کمیسیون توسعه صادرات غیر نفتی اتاق بازرگانی ایران انجام داد که در ادامه می‌آید.
انتخابات آمریکا برگزار شد و تغییری در ساختار سیاسی آمریکا در حال رخ دادن است. این تغییر می‌تواند گشایشی در شرایط اقتصادی ایران ایجاد کند؟
همه چیز بستگی به دیپلماسی آتی و آینده آمریکا و برخورد دستگاه دیپلماسی ایران با آن سیاست‌ها دارد. اگر دو طرف روی دیدگاه‌های خود استوار باشند، درب روی همین پاشنه می‌چرخد و اتفاق جدیدی نمی‌افتد. ولی اگر آمریکایی‌ها یک مقدار انعطاف به خرج بدهند و ما هم در دیپلماسی یک انعطافی به خرج بدهیم که مغایر با سیاست‌های کلان کشور نباشد ولی بتواند راهگشا باشد، قطعا می‌توانیم کارهای خیلی بزرگی را انجام دهیم. به هر حال ایران یک کشور خیلی بزرگی است و ظرفیت‌های فوق‌العاده مناسبی دارد و دنیا آمادگی این را دارد که با ایران کارهای بزرگی انجام دهد اما میز مذاکرات باید میز بسیار قوی باشد که یک شرایط برد-برد برای دو نفر ایجاد کند. یعنی باید ما با حفظ اصول خود بتوانیم یک تفاهمی داشته باشیم که کارهایمان را با آمریکایی‌ها گسترش دهیم.
رویکردهای ایران باید چگونه باشد که منافع لازم از این تحولات را کسب کند؟
من در آن حدی نیستم که در این رابطه اظهار نظر کنم. دیپلماسی کشور را وزارت امور خارجه با ارشادات رهبری تعیین می‌کنند. دولت در کنار رهبری و قوه مقننه می‌توانند این مباحث را ایجاد کنند. اما من به‌طور کلی گفتم اگر با حفظ اصول خود بتوانیم مذاکراتی داشته باشیم که این مذاکرات منتج به یک جریان برد-برد شود، خیلی خوب است. دنیا هم باید متوجه این موضوع باشد. دنیا که می‌گویم منظورم قدرت‌های دنیا است. آنها باید متوجه شوند که شرایط دنیا فرق کرده است و نمی‌توانند وارد مذاکرات برد-باخت بشوند و خودشان برنده باشند و طرف مقابل را کاملا بازنده کنند. این مذاکرات از یک ظرافت فوق‌العاده‌ای برخوردار است. این ظرافت با تدابیری که وزیر امور خارجه دانای ما دارند، فکر میکنم که به درستی مدیریت شود و امیدواریم نتایجش برای کشور مثبت باشد.
فعالان اقتصادی ایران به‌ویژه تولیدکنندگان، همواره ازاین شکایت دارند که تا گشایشی در فضای سیاسی ایجاد می‌شود، دولت تولیدات داخل را فراموش می‌کند. ممکن است با تحولات آمریکا این اتفاق مجدد تکرار شود؟
امیدوارم که این اتفاق نیفتد. این موضوع، خیلی مهم است. ساختار اقتصادی ما در ۴۰ سال بعد از انقلاب متاسفانه یک ساختار صد درصد نفتی بوده است و الان با این تحریم‌های ظالمانه‌ای که به ما تحمیل شد، ما داریم سریعا اقتصاد خود را به سمت یک اقتصاد اصولی و صادرات محور جلو می‌بریم. دست‌اندرکاران اقتصادی باید از تجربه ۴۰ ساله گذشته نهایت استفاده را بکنند. چنانچه دست ما باز شد و از نظر دیپلماسی روابط درست شود، تحریم‌ها کنار برود و فروش نفت آسان شود و درآمدهای نفتی مهیا شود، واقعا این درآمدها را دولت صرفا برای آیندگان ببیند و از آن برای سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های کشور استفاده کند. اجازه بدهد تولیدات داخلی موقعیت خود را در صحنه صادرات پیدا کنند و بتوانند نیازهای ارزی کشور را از مسیر صادرات غیر نفتی، مهیا کنند.
ما در ایام تحریم‌ها دستاوردی داشته‌ایم که با گشایش‌های حاصل از دلارهای نفتی از دست برود؟
بله، ما دستاوردهای خوبی داشتیم. علیرغم همه این تحریم‌ها از سال ۹۷، ۹۸ و همچنین سال ۹۹ که رو به پایان است، بالاخره توانستیم با همه تنگناها، نیازهای اساسی عرصه کشور را تامین بکنیم. البته تازه در ابتدای راه هستیم. چون اصلا این تجربه را در این شرایط سخت نداشتیم ولی بعد از مدتها مسیر را پیدا کردیم. من مطمئن هستم اگر دولت حمایتی که لازم است از بخش صادرات کشور داشته باشد، صادرات غیر نفتی ایران به تنهایی می‌تواند حتی دو برابر نیازهای ارزی کشور را تامین کند. یعنی اگر ۵۰ میلیارد دلار نیاز ارزی کشور است، می‌توان تا دو برابر آن را هم به راحتی از مسیر صادرات غیر نفتی مهیا کرد به شرط اینکه سیاست‌ها، سیاست‌های درست و حمایتی باشد.
می‌توانید از دستاوردهایی که در ایام تحریم‌ها داشتیم، چند مثال بزنید؟
در صحنه تحریم‌ها اولا تولید داخلی ما می‌توانست رشد خیلی بهتری داشته باشد، ولی به دلیل بعضی تنگناها و بخشنامه‌های غلط متاسفانه کارخانجات ما با کمبود مواد اولیه روبرو شدند اخیرا با دستورالعملی که جناب آقای نهاوندیان معاونت اقتصادی ریاست جمهوری اعلام کردند، پیش‌بینی می‌کنیم گشایش‌های خوبی رخ دهد. دستورالعمل‌های اخیر درباره ترخیص کالا از گمرک، قبول ارز متقاضی، واردات در مقابل صادرات، ورود موقت و... اینها مسایلی هستند که می‌تواند به تولید کشور خیلی کمک کند و من امیدوار هستم که به زودی این دستاوردها نمایان شود. تا امروز به جهت بخشنامه‌های غلط این دستاوردها نتوانسته‌اند خود را به واقع نشان دهند. ولی امیدواریم در آینده نزدیک این دستاوردها اثرات خود را نشان دهند. کالاهای ایرانی در بازارهای بین‌المللی چه به جهت کیفیت و چه قیمت قابل رقابت است، ولی ما باید موانع پیش روی آنها را برداریم.
نظر شما